تاريخچه
ويليام هيولت و ديويد پكارد دو دانشجوي مهندسي برق دانشگاه استنفورد، در سال 1934 فارغ التحصيل شدند. آنها در سالهاي آخر دانشگاه با يكديگر آشنا شدند و تحت سرپرستي پروفسور ترمن پروژه تحصيلي مشتركي را انجام مي دادند. همين پروژه كه اولين محصول شركت آنها را به دنبال داشت باعث شد در دو سه سال بعد از فراغت از تحصيل كه پكارد براي كار به جنرال الكتريك رفت و هيولت كارشناسي ارشد دانشگاه MIT را گرفت، آنها را به هم بپيوندد و با تشويق استاد مشترك خود، راه تأسيس شركت آنها را باز كند. هيولت و پكارد در سال 1939 شركت HP را تأسيس كردند. سرمايه آنها براي اين كار 538 دلار بود و محل فعاليت آنها گاراژي كوچك در كاليفرنيا، همان منطقه اي كه امروزه به عنوان دره سيليكون شناخته مي شود و نماد انقلاب الكترونيكي است. پيوند عميق اين دو دوست و همشاگردي به حدي بود كه در طي عمر طولاني شركت، با وجود آن كه يك بار هيولت سالها به دليل خدمت در ارتش از شركت دور شد و يك بار پكارد بنا به دعوت وزارت دفاع در سمت معاونت مشغول به كار شد، شركت به خوبي راه خود را طي كرد و به سرعت مراحل رشد و ترقي را پيمود. هيولت عمدتا بركارهاي فني و مهندسي و فناوري نظارت داشت و پكارد امور مربوط به نيروي انساني و مديريت را رهبري مي كرد. سبك مديريتي خاصي كه اين دو به كار گرفتند، به عنوان الگوي شركتهاي دره سيليكون مطرح شد و بسياري افراد موثر كه بعدها خود شركتهاي عظيم رايانه اي را رهبري كردند، در HP مشغول به كار شدند. سياست درهاي باز و توجه به منابع انساني و مديريت براساس حضور در محل انجام فعاليتها ازجمله نكات مديريتي بود كه در سبك رهبري HP تجلي يافته بود.
در ابتداي سال 1940 تعداد كاركنان شركت 3 نفر و درآمد آن 34 هزار دلار بود. 20 سال بعد تعداد كاركنان به 3021 نفر و درآمد شركت به 60 ميليون دلار رسيد. در اين مدت صدها حق ثبت اختراع ازسوي شركت به ثبت رسيد و صدها نوع محصول متنوع و مختلف ازجمله شمارنده هاي فركانس پرسرعت، اسيلوسكوپ و مانند آن به بازار عرضه شد. در سال 1959 با افتتاح دفتر شركت در ژنو سوئيس، مسير جهاني شدن براي شركت باز شد و چهار سال بعد، همكاري مشترك با ژاپني ها آغاز شد. اولين ماشين حساب علمي روميزي دنيا (HP35) درسال 1968 ابداع و به بازار ارائه شد. شش سال بعد نوع جيبي و برنامه‌خور آن (HP65) با قيمت 795 دلار و سه سال بعد نوع مچي ديجيتالي آن عرضه شد. اولين رايانه نيز در سال 1974 با چهاركيلو بايت RAM توسط شركت ابداع شد. سال 1977 درآمد شركت از مرز يك ميليارد دلار فراتر رفت، درحالي كه كاركنان آن بيش از 35 هزار نفر بودند. در اين سال كه هم هيولت و هم پكارد بازنشسته شدند و به عنوان مديران افتخاري در شركت فعاليت مي كردند. يانگ به عنوان مديرعامل به كار مشغول شد و تا سال 1992 در اين سمت باقي ماند. شركت، اولين رايانه شخصي، اولين رايانه دستي و اولين رايانه تماس دستي به ترتيب در سالهاي 1980، 1982و 1983 توسط شركت به بازار عرضه كرد و در سال 1984، HP، اولين چاپگر ليزري ابداع و به بازار مصرف روانه كرد. شركت تاكنون مقام اول را در توليد اين وسيله به خود اختصاص داده و تا سال 2005، 385 ميليون چاپگر به سراسر دنيا فروخته است. در سال 1988 شركت با 87 هزار نفر پرسنل و درآمد 8/9 ميليارد دلاري، در جايگاه 49 فهرست 500 شركت برتر فورچون قرار گرفت. از 1992 به مدت هفت سال لويس پلت مديريت عامل شركت را برعهده گرفت. سال 1995 ديويد پكارد كتاب «راه HP» را كه دربردارنده توضيح سبك مديريت شركت بود منتشر كرد و سال بعد درگذشت. در آستانه ورود به قرن بيست ويكم، تعداد كاركنان به 84400 نفر و درآمد به 42 ميليارد دلار رسيد. در اولين سال هزاره جديد خانم كارلي فيورينا رهبري شركت را دردست گرفت و دو سال بعد در يك اقدام متهورانه، طرح ادغام HP و شركت كمپك را به مرحله عمل رساند و شركت HP را با 141 هزار نفر پرسنل و درآمد 6/56 ميليارد دلاري در سال 2004 به مقام يازدهم در فهرست فورچون رساند. اين درحالي بود كه هيولت در سال 2001 درگذشت.
سال 2005 با بركناري فيورينا، مارك هرد به عنوان مديرعامل شركت HP منصوب و مشغول به كار شد، درحالي كه شركت 150 هزار نفر پرسنل و 80 ميليارد دلار درآمد داشت و محصول و خدمت خود را به بازاري با بيش از يك ميليارد مشتري در سراسر جهان و بيش از 160 كشور عرضه مي كرد.
ويژگي
امروزه و پس از ادغام HP وكمپك، شركت HP به عنوان رقيب سرسخت IBM، به عنوان دومين قطب عظيم صنعت فناوري اطلاعات و ارتباطات درجهان مطرح است. HP به عنوان يك شركت جهاني كه كسب و كار در آن با بيش از 100 زبان دنيا انجام مي شود، مقام اول را در توليد و عرضه چاپگرهاي ليزري جوهرافشان و نيز عرضه سرورهاي مختلف و سيستم هاي حافظه رايانه و مقام دوم را در توليد رايانه هاي شخصي كيفي، روميزي و جيبي داراست. HP اولين شركت تأسيس شده در منطقه دره سيليكون است كه امروزه گاراژ توليد اولين اسيلوسكوپ شركت در سال 1938، نه تنها به عنوان نماد شركت بلكه به عنوان نماد توليد دره سيليكون به عنوان قطب صنعت الكترونيك آمريكا و دنيا شناخته مي شود. بسياري از شركتهاي بزرگ الكترونيك كه بعدها در دره سيليكون تشكيل شدند متأثر از سبك مديريتي شركت HP بودند. اين سبك خاص مديريتي كه در ابتدا به عنوان «گاراژ» شهرت داشت، با عرضه كتاب «راه HP» توسط پكارد، امروزه به عنوان «راه HP» شناخته مي شود.
چشم انداز
چشم انداز شركت HP عبارت است از: «يك شركت برتر الكتروني با روحي درخشان براي رهبري در عصر اينترنت». آنچه زيربناي اين چشم انداز را تشكيل مي دهد، توجه به تنوع، خلاقيت و نوآوري است.
فرهنگ و ارزشهاي سازماني
فرهنگ و ارزشهاي سازماني شركت در «راه HP» متجلي شده است. بنيان اين راه عبارت است از:
- اعمال مديريت ازطريق حضور مستمر در محل انجام فعاليتها و نظارت بر آنها.
- توجه و تمركز بر رضايت كاركنان به عنوان منبع موفقيت شركت.
- وجود ارتباط باز بين مديران و كاركنان.
ارزشهاي شركت HP عبارت است از:
- شور واشتياق نسبت به مشتري: در هر كاري كه ما انجام مي دهيم، مشتري را در رأس مي نشانيم.
- اعتماد و احترام به افراد: ما با يكديگر كار مي كنيم تا فرهنگي اعتمادساز، احترام آفرين و بزرگ براي همه بيافرينيم.
- مشاركت: ما در هر كاري به دنبال تعالي هستيم. مشاركت تك‌تك افراد، كليد موفقيت ماست.- به دست آوردن نتايج ازطريق كارتيمي: مشاركت ما بسيار تاثيرگذار است. ما همواره به دنبال يافتن راههاي بهتر براي ارائه خدمت به مشتريانمان هستيم.
- سرعت و چابكي: ما مبتكر، ماهر و منعطف هستيم و سريع‌تر از رقبايمان به نتايج مي رسيم.
- نوآوري معنادار: ما شركتي مبتني بر فناوري هستيم كه چيزهاي مهم و مفيد ابداع مي كنند.
- درستي و امانتداري: ما يكرنگ، روراست و صريح هستيم.
تحقيق و توسعه
HP يك شركت جهاني مبتني بر فناوري است. اين ويژگي از همان زمان تأسيس شركت وجود داشته است. تا سال 2005 بيش از 30 هزار اختراع توسط شركت به ثبت رسيده است. تنوع خيره كننده محصولات وخدمات شركت گوياي اين واقعيت است. همين مسأله باعث شده كه در حوزه هاي توليد چاپگر و تجهيزات تصويربرداري، سرورها و حافظه ها، شركت مقام اول را دارا باشد. حوزه‌هاي فعاليت شركت، عمدتا سيستم‌هاي رايانه شخصي (31 درصد)، چاپگر و تصويربرداري (29 درصد)، حافظه ها (19 درصد)، خدمات (18 درصد)، خدمات مالي (دو درصد) و نرم افزار (يك درصد) را دربرمي گيرد.
فروش
درحالي كه در اولين سال هزاره جديد درآمد شركت 2/45 ميليارد دلار و سود خالص آن 4/1 ميليارد دلار بود، سال 2005، شركت با فروش 7/86 ميليارد دلار و سود خالص 4/2 ميليارد دلار به مقام 33 در فهرست 500 شركت برتر مجله فورچون دست يافت. تنها در سال 2005، بيش از 50 ميليون چاپگر و 30 ميليون رايانه فروخته و دو ميليون خدمات استاندارد صنعتي ارائه شد.
مديرعامل
ويليام هيولت يكي از بنيانگذاران شركت معتقد بود «حركت ما از يك گاراژ كوچك تا يك شركت رايانه اي، يك راه روشن نبود». او همواره تاكيد مي كرد كه «شما بايد براي كاركنانتان محيطي فراهم آوريد كه كاركردن را دوست داشته باشند. كاركنان را تيمي بارآوريد، در اين صورت شانس موفقيت شركت بالاست. براي اينكه كاركنان به مسير كار تيمي درآيند بايد به آنها نشان دهيد كه شما از آنها مراقبت مي كنيد». همين ديدگاهها سبب شد كه HP جزء اولين شركتهايي باشد كه بيمه همگاني كاركنان و شراكت آنها را در سود كارخانه، انجام داد و تقسيم ساعات كاري شناور را به كار گرفت. هيولت و پكارد مي دانستند كه راز حقيقي موفقيت آنها نه در طرحها و محصولات و برنامه‌هايشان، بلكه در كاركنانشان بود. آنها فهميدند كه اگر شما كاركنان را باور كنيد و به اميدشان باور داشته باشيد و در رؤياهايشان مشاركت كنيد و بگذاريد به طور كامل از استعدادهايشان استفاده كنند، آنها مي توانند كارهاي بزرگي انجام دهند. اين همواره همان راز «راه HP» بوده و خواهدبود. ويژگي راه HP، نوآوري، صداقت، درستي و احترام است. به تعبير خانم كارلي فيورينا مديرعامل قبلي شركت، آن دو تنها با 538 دلار و يك «رؤيا» شروع كردند تا جهان را تغيير دهند و اين كار را كردند. در سال 1940 كه هيچكس كارخانه الكترونيك ايجاد نكرده بود، آنها ايجاد كردند. در سال 1943 دستگاههاي فركانسي ساختند درحالي كه تجربه قبلي روي آن نداشتند. در سال 1972 كه هيچ كس تصور وجود يك ماشين قابل حمل نمي كرد كه بتواند معادلات رياضي پيچيده را انجام دهد (ماشين حساب)، آنها جيبي آن را ساختند. در سال 1984 كه خواندن و نگهداري مدارك مشكل بود چاپگرهاي عالي ساختند. آنها با نوآوري پيش رفتند.
زماني كه او طرح متهورانه ادغام با شركت كمپك را مطرح ساخت، در دفاع از آن گفت: ما بايد آينده را بسازيم. ميراثي كه به ما رسيده مبتني بر نوآوري و ارزشهايي است كه بهاي آن ابدي است. ما نمي توانيم شركت را در جاي خود نگه داريم. ما بايد با شهامت و تدبير شركت را به پيش ببريم. اگر به جاي فكر بهبود، درصدد توجيه و دفاع از عملكرد خود برآييد، اين آغاز مراحل شكست شماست. به تعبير ديويد پكارد: اگر ما در حوزه فناوري‌هايي كه سريع تغيير مي كند وارد شويم براي آنكه ثابت باقي بمانيم، باخته ايم. خانم فيورينا درمدت تصدي مديرعاملي شركت، علاوه بر اين كار بنياني، همواره از رنسانس ديجيتالي سخن گفت كه در آن كسب وكارها بايد فناوري‌هايي عرضه كنند و خدمات الكترونيكي ارائه نمايند و زيرساختهاي اينترنتي هميشه فعال، فراهم آورند تا اين شبكه‌ها درخدمت انسانها باشد. درهرجا و درهر موقع، حتي درحالت حركت. او اين انقلاب «در حركت» را در حوزه هاي اينترنت، تجارت الكترونيكي و خدمات الكترونيكي مطرح مي كرد كه ساختاري از شبكه را مي گشايد كه در آن كسب و كار سيال‌تر و انعطاف پذيرتر است. او معتقد بود زيرساختهاي مبتني بر اينترنت مثل آب و هوا بايد در دسترس باشند.
مديرعامل جديد شركت كه به تازگي اين مسئوليت را عهده دار شده است، مارك هرد 49 ساله است. او قبلا 25 سال در شركت NCR به كار مشغول بود و در چند سال آخر مديرعامل شركت بود. مارك هرد بر سرمايه گذاري در تحقيق و توسعه در سه زمينه ارتباطات در حركت (MOBILE)، انتقال از چاپگرها و تصويربرداري آنالوگ به ديجيتال در بازارهاي شخصي و صنعتي و تجاري و نيز نسل نوين خدمات ومعماري مراكز اطلاعات شركتها تاكيد دارد. او معتقد است پيروزي در بازار تنها به نتايج برنمي‌گردد بلكه چگونگي دست يافتن به آن نتايج نيز مهم است. هرو بر اين باور است كه بايد به سمت فرهنگ عمل كردن و پاسخگو بودن حركت كرد. بايد اخلاق در هر تصميم و عمل فردي با ديگران حضور داشته باشد.
او مي گويد در يك شركت موفق، اخلاق و قانونمداري يك بخش اساسي از فرهنگ كاري است. به همين دليل او كسب و كار غيراخلاقي و غيرقانوني را در HP برنمي‌تابد و در آن مسامحه روا نمي دارد. او معتقد است كار سختي پيشرو دارد.
مسعود بينش
mas_binesh@hotmail.com
منابع
www.HP.com
www.fortune.com